Malownicze pozostałości umocnień ziemnych dawnych grodów Słowiańskich, do dzisiaj są dobrze widoczne w terenie i na mapach. W Gminie Dolice stosunkowo najlepiej zachowało się leśne grodzisko typu pierścieniowatego położone koło Moskorzyna, funkcjonujące w okresie od VIII do X w. n.e. Widoczne są pozostałości wysokich wałów ziemnych i głębokich fos, wokół kolistego pagórka. Zewnętrzne stoki wałów po stronie północno-zachodniej opadają stromo ku bagnom otaczającym gród. Południowo-wschodnia część pierwotnego wyniesienia morenowego, mieściła także podgrodzie. Od grodu odcięte było głęboką fosą i wałem ziemnym, który mimo kilkusetletniej erozji, jeszcze obecnie wznosi się na wysokość do ok. 7 m. Na terenie podgrodzia odkryto ślady otartej osady budowniczych tego grodu, która istniała już od VII w. n. e. i funkcjonowała także w okresie istnienia grodu. Ten niezwykle warowny gród obejmował obszar ok. 75 arów, a podgrodzie ok. 100 arów.
Wokół grodów rozrastały się osady wolnych rolników jako zalążki przyszłych wiosek i miast Pomorza Zachodniego. Z braku danych, trudno jest określić dokładny czas powstania poszczególnych miejscowości. Po raz pierwszy mówi się o ich istnieniu przy dokumentowaniu różnych faktów o charakterze polityczno – gospodarczym. Najczęściej były to nadania możnowładców czynione dla miast, biskupów, kościołów i zakonów. Między innymi na podstawie tych źródeł możemy domniemywać, że większość najstarszych, Słowiańskich miejscowości z terenu obecnej gminy Dolice istniała już w jakiejś formie na początku drugiego tysiąclecia n. e. (pomimo ich oficjalnego datowania na XII, XIII czy nawet XIV w.). Odliczając od tego osady i przysiółki z XVIII i XIX wieku (powstałe w wyniku kolejnych faz kolonizacyjnych i regulacji gruntów), współczesne osadnictwo gminy pokrywa się w większości z osadnictwem średniowiecznym. Dla przykładu miejscowości Kolin i Żalęcino po raz pierwszy wzmiankowane były wśród 12 wsi nadanych przed rokiem 1187 dla komturii joannitów w Copan (miejscowość położona była gdzieś pomiędzy Stargardem a Suchaniem, obecnie nie istnieje), przez księcia Bogusława II. Z nadaniami dla opactwa cystersów kołackich wiąże się historia wielu innych miejscowości, takich jak: historycznego (obecnie zaginiony) Trzebienia, Rzepina, Dobropola Pyrz. (1232 r.), Warszyna (1236 r.), Brzeziny (1255 r.), Lipki, Bralęcina, Sądowa i Ziemomyśla „A” (przed 1278 rokiem).